Hỏi đáp: Thiết bị gia dụng
Các loại gas dùng trong điều hòa, tủ lạnh và tủ đông
Th2
Các loại gas dùng trong tủ đông, tủ lạnh và điều hòa
Các loại gas dùng trong điều hòa, tủ lạnh và tủ đông là các môi chất lạnh tuần hoàn trong hệ thống làm lạnh để luân chuyển nhiệt độ từ nơi này đến nơi khác. Hoạt động luân chuyển nhiệt dựa trên nguyên lý hấp thụ nhiệt khi bay hơi tại áp suất thấp và tỏa nhiệt khi hóa lỏng tại áp suất cao.
Các đặc điểm nhiệt động học của gas lạnh như nhiệt độ bay hơi, áp suất ngưng sẽ quyết định mức độ hoạt động và áp suất yêu cầu của động cơ. Bởi vậy gas lạnh ảnh hưởng đến hiệu suất làm lạnh và sự êm ái của động cơ trong thiết bị làm lạnh.
Các loại gas lạnh:
Có rất nhiều loại gas lạnh đã và đang được sử dụng trong ngành điện lạnh. Bên cạnh các loại gas cổ điển như Amoniac (NH2) hay Cacbonic CO2, phần lớn các loại gas còn lại là các hydro cacbon (CxHy) và các dẫn xuất của chúng được thay nguyên tố Hydro bằng nguyên tố halogen như Clo (Cl) hoặc Flo (F). Số nguyên tố halogen và vị trí thay thế trong phân tử Hydrocacbon sẽ tạo ra rất nhiều môi chất lạnh R khác nhau. Ký hiệu gas lạnh R – viết tắt của Refrigerant (môi chất lạnh). Gas lạnh còn có tên khác là Freon (tên thương mại gas lạnh của hãng Chemours – Dupont).
Tác động của gas lạnh tới người sử dụng và môi trường
Ngoài các đặc tính nhiệt động học, tính chất hóa học, việc sử dụng loại gas nào còn phụ thuộc vào đặc điểm tác động của chúng đến người sử dụng hay môi trường. Bên cạnh chỉ số tác động phá hủy tầng ozone (ODP – Ozone Depletion Potential), gas lạnh trong các thiệt bị làm lạnh còn tác động tạo ra hiệu ứng làm trái đất ấm lên. Chỉ số làm trái đất ấm lên được đo bằng đơn vị GWP (Global Warming Potential – GWP, khả năng làm ấm lên của 1 kg khí gas trong vòng 100 năm khi so sánh trong tương quan với 1 kg khí CO2. GWP của khí CO2 = 1)
Các nhóm gas lạnh theo thành phần cấu tạo, hợp chất gốc và ký hiệu:
- Gas CFC – ChloroFluoroCarbon): R12, R502
- Gas HCFC- HydroChloroFluoroCarbon: R22, R123, R124, R401a, R402a, R408a, 409a
- Gas HCF- HydroFluoroCarbon: R23, R32, R404a, R407c, R410a, R410b, R417a, R134a
- Gas Butane/ Isobutan – C4H8: R600, R600a
- Gas Propane – C3H3: R290
- Gas lạnh amoniac – NH3: R717
- Gas Cacbonic – CO2: R744
Các loại gas dùng trong điều hòa, tủ lạnh và tủ đông thông dụng trên thị trường:
1. Gas Amoniac:
Công thức hóa học NH3, là loại ga rất rẻ tiền,có sẵn, sử dụng trong máy lạnh rất hiệu quả. Tuy nhiên amoniac có độc tính và ăn mòn kim loại. Gas NH3 thường được sử dụng cho các cơ sở làm lạnh công nghiệp, các kho lạnh lớn, rất ít khi sử dụng trong dân dụng
2. Gas R12
R12 thuộc nhóm gas CFC có công thức hóa học CF2Cl2 thường được sử dụng trong các tủ lạnh gia đình trước kia. Chất này có tác dụng phá hủy tầng Ozon mạnh và gây nóng lên toàn cầu. Chỉ số GWP của R12 là 10,900 nên hiện tại bị hạn chế sử dụng, chỉ còn dùng tại các thiết bị đời cũ và các thiết bị làm lạnh trong quân sự.
3. Gas R22:
Thuộc nhóm gas HCFC có công thức hóa học CHF2Cl. R22 có tính chất nhiệt động học khá tốt nên được dùng khá phổ biến trong máy lạnh, tủ đông điều hòa nhiệt độ, trong các máy lạnh năng suất trung bình. Tuy nhiên R22 có độc tính tại nồng độ cao và cũng có chỉ số làm nóng khí hậu GWP cao (1700). Tại Việt nam R22 được phép sử dụng đến năm 2040.
4. Gas R410A:
Thuộc nhóm gas HFC. R410A là hỗn hợp của hai HFC không đồng sôi R32 (Difluoromethane – CH2F2) và R125 (Pentafluoroethane – CHF2CF3). R410a an toàn và hiệu quả làm lạnh cao, thay thế hoàn hảo cho R22. R410a được sử dụng phổ biến trong các tủ lạnh, tủ đông, điều hòa nhất là tại thị trường nội địa Nhật bản. Tuy nhiên, chỉ số GWP của R410A khá cao là 2088. Thêm vào đó R410a có áp suất ngưng lớn hơn khoảng 1,6 lần so với R22 đòi hỏi các ống đồng dày hơn, và động cơ hoạt động lớn hơn khiến chi phí sản xuất cao. Các model điều hòa Sanaky hiện đều đang sử dụng Gas lạnh R410a
5. Gas R32:
Thuộc nhóm gas HFC. R32 hay còn gọi HCF-32, Freon-32 có công thức hóa học là CH2F2, tên gọi Difluoromethane (tên khác: Carbon fluoride hydride, Methylene difluoride, Methylene fluoride). R32 là dòng gas lạnh mới, không làm tổn hại tầng ozon với ODP gần bằng 0 và có chỉ số làm nóng toàn cầu GWP chỉ ở mức 675. R32 là sự thay thế hoàn hảo cho R410A. Bởi dù có nhiệt độ sôi gần bằng R410A, nhưng R32 có hệ số truyền nhiệt cao hơn khi so sánh cả ở thể lỏng và khí, giúp hiệu suất làm lạnh của thiết bị trao đổi gia tăng. Bằng chứng là hệ số hiệu quả năng lượng COP (Coefficient Of Performance) của R32 rất cao lên tới 6,1 lần. Các dòng điều hòa Funiki thế hệ mới hiện đều sử dụng gas R32
6. Gas R134a
Thuộc nhóm gas HFC có tên là 1,1,1,2-Tetrafluoroethane, công thức hóa học CF3CH2F. Là gas lạnh thay thế hoàn hảo cho R12. R134a có các tính chất giống với R12, không cháy nổ, không ăn mòn với phần lớn kim loại. R134a được dụng dụng rộng rãi trong các thiết bị lạnh gia dụng. Tuy nhiên R134a vẫn có tác động làm ấm toàn cầu khi có chỉ số GWP là 1430. Thêm vào đó R134a đòi hỏi sử dụng dầu bôi trơn Polyol Ester (POE) cho máy nén. ĐIều này khiến bảo dưỡng khó khăn bởi POE có tính hút ẩm cao.
7. Gas R600a:
Thuộc nhóm gas Hydrocacbon Butane/ Isobutan có tên hợp chất là Isobutan hay metylpropan, công thức hóa học C4H10. Gas R600a không phá hủy tầng Ozon và gần như không có tác động làm ấm toàn cầu khi GWP=3. Gas R600 là dòng gas thế hệ mới hóa lỏng tại áp suất khá thấp. Điều này giúp máy nén hoạt động rất êm và hiệu suất làm lạnh cao. Gas R600a còn có thể thay thế hoàn hảo cho gas R134a. Nó còn tương thích với nhiều loại dầu bôi trơn máy nén như dầu khoáng (MO), dầu AB (Alkyl Benzenes) hay dầu POE (Polyol Ester). Nhược điểm của R600a là có thể cháy. Bởi vậy khi nạp gas sẽ phải rất cẩn trọng và R600a khó áp dụng cho các hệ thống làm lạnh công nghiệp công suất lớn. Phần lớn sản phẩm tủ đông Hòa Phát, Tủ đông Sanaky, Tủ lạnh Funiki đang sử dụng gas R600a
Kết luận
Hiểu về các loại gas dùng trong điều hòa tủ lạnh và tủ đông sẽ giúp bạn lựa chọn mua và sử dụng thiết bị lạnh an toàn và hiệu quả. Có bất cứ thắc mắc gì xin vui lòng gửi câu hỏi đến chúng tôi. Các kỹ thuật viên công ty chúng tôi tại TuDongVietPhat.com luôn sẵn lòng trợ giúp bạn
TỦ ĐÔNG VIỆT PHÁT – HÀNG CHÍNH HÃNG, GIÁ TIẾT KIỆM
VP: 245 Tam Trinh – Hoàng Mai – Hà Nội
Kho Hàng: Tựu Liệt – Thanh trì – Hà Nội
Email: tudongvietphat@gmail.com
Hotline: 098.599.8481